Drenaż limfatyczny

Drenaż limfatyczny – to jedna z metod leczenia fizykalnego polegająca na zastosowaniu odpowiednich ruchów, pozwalających na usprawnienie krążenia limfy, przeciwdziała powstawaniu chorób wywołanych zastojem limfy (zastoje limfy prowadzą do degeneracji komórek i ich śmierci).  Metoda ta powoduje również likwidację obrzęków zastoinowych, zapalnych i chłonnych, usprawnia przepływ limfy po przebytych chorobach zakaźnych i nowotworowych, dzięki czemu przyspiesza powrót do zdrowia.

Drenaż systemu limfatycznego usuwa nadmiar płynów otaczających komórki ciała i w ten sposób pomaga utrzymać bilans płynów w przestrzeni między komórkowej. Po przez drenaż usuwane są produkty odpadowe powstające w procesie metabolizmu komórkowego, uczestnicząc w ten sposób, w naturalnym systemie obronnym organizmu.

Wszystkie techniki stosowane w drenażu limfatycznym polegają na bardzo wolnym wykonywaniu ruchów, tzn. ok. 10 – 15 razy na minutę, wynika to z wolnego prądy przepływu chłonki (limfy). Wykonywane ruchy mają charakter przepychający, polega to na zwiększeniu nacisku na tkanki przy posuwaniu się w kierunku wykonywanego chwytu i zwolnieniem nacisku przy powrocie lub poruszaniu się w kierunku części ciała najdalej położonych. Drenaż limfatyczny można wykonywać codziennie lub 2-3 razy w tygodniu.

Zadaniem układu chłonnego jest:

• utrzymanie odpowiedniego składu płynu tkankowego i cytoplazmy komórek
• usuwanie obumarłych i zmutowanych komórek własnych
• transportowanie produktów uwalnianych przez komórki (enzymy, cytokiny i inne)
• usuwanie obcych substancji organicznych i nieorganicznych
• uczestniczy w procesie immunologicznym ustroju

Przepływ chłonki (limfy) możliwy jest dzięki ujemnemu ciśnieniu wewnątrz klatki piersiowe powstającego podczas wdechu, skurczom mięśni szkieletowych podczas ruchu, rytmicznym skurczom dużych naczyń chłonnych, ssącemu działaniu prądu krwi w żyłach w miejscach ujść naczyń chłonnych, a także dzięki istnieniu zastawek, które zapewniają jednokierunkowy przepływ chłonki oraz pulsującym ruchom tętnic w sąsiedztwie naczyń chłonnych.

Obrzęk chłonny powstaje w wyniku nagromadzenia w tkankach płynu, komórek odpornościowych i produktów komórkowych w następstwie braku odpływu płynu tkankowego i chłonki. Obrzęk prowadzi do ciężkich zaburzeń funkcji tkanek i narządów oraz zastępowania ich struktur komórkowych przez tkankę łączną i tłuszczową.

Obrzęk limfatyczny to stan patologiczny, w którym dochodzi do upośledzenia odprowadzania z tkanek białek i komórek przefiltrowanych z surowicy. Zaawansowana postać choroby charakteryzuje się obecnością przewlekłego procesu zapalnego w obrębie skóry i tkanki podskórnej. Obrzęk limfatyczny wpływa na miejscowe osłabienie immunologiczne, może być przyczyną nawracających stanów zapalnych oraz groźnych dla zdrowia i życia powikłań. Stanowi podłoże dla rozwoju gronkowców i paciorkowców oraz ogranicza zasięg ruchów.

Klasyfikacja obrzęków:

I stopień – łagodny obrzęk występujący pod koniec dnia, ustępujący samoistnie po uniesieniu kończyn

II stopień – codzienny obrzęk ustępujący samoistnie po nocy

III stopień – stały obrzęk nieustępujący po uniesieniu kończyny

IV stopień – stały obrzęk zniekształcający kończynę, dość często powikłany zmianami zapalnymi skóry ( róża, wyprysk, przetoki limfatyczne)

V stopień – słoniowacizna, czyli olbrzymi obrzęk zniekształcający kończynę z pogrubieniem skóry, zmianami mięśniowymi (dystrofia), upośledzający funkcję kończyny

Obrzęk to głównie nagromadzenie wody i białek w przestrzeni tkankowej, ale także zwiększenie masy komórkowej, odkładanie metabolitów komórkowych, silne rozrastanie się keranocytów i fibroblastów, odkładanie kolagenu, zawartość wody zwiększa się o ok. 40%. Drenaż limfatyczny wspomaga usuwanie problemów zdrowotnych i zbędnych produktów metabolizmu po przez biologiczny masaż osuszających, wspomagający ruch limfy, przetaczający nadmiar płynów z przestrzeni wokół i między komórkami.

Nie zaleca się:

• noszenia zbyt obcisłej odzieży
• długiego stania
• gorących kąpieli
• soli i słonych potraw

Bezwzględne przeciwwskazania do drenażu:

• choroby nowotworowe układu chłonnego
• przerzuty nowotworowe.

Przeciwwskazania do drenażu:

• lokalne zaczerwienienie i wzmożone ocieplenie, gorączka, dreszcze, objawy podobne do grypy, leukocytoza, podwyższone ASO  – wymaga leczenia antybiotykami (penicyliny lub makrolity)
• nagłe wystąpienie dolegliwości bólowych, szybki wzrost obwodu kończyny, bolesność uciskowa, poszerzenie naczyń żylnych powierzchownych, dodatni
• objaw Homansa (wymaga leczenia przeciwzakrzepowego)

W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA W/W OBJAWÓW NALEŻY PRZERWAĆ TERAPIĘ PRZECIWOBRZĘKOWĄ, CO NAJMNIEJ NA CZAS 6 TYGODNI.

• zmiany grzybicze na skórze zwłaszcza w głębokich fałdach skórnych i między palcami stóp
• ślady ukąszeń przez insekty, zadrapania, skaleczenia (wymagają dezynfekcji i zaopatrzenia opatrunkowego)
• zaburzenia czucia skórnego o charakterze neuropatycznym